Reklama

Krystyna Janda

Poniedziałek, 8 sierpnia 2022 (14:15) Aktualizacja Czwartek, 19 września 2024 (20:21)
Krystyna Janda, wybrana do grona najwybitniejszych aktorów XX wieku, to wyjątkowo barwna postać działająca na wielu polach. Najbardziej znana jest z desek teatru, gdzie wciela się w rolę silnych i zdecydowanych kobiet. W 2021 roku stało się o niej głośno za sprawą afery szczepionkowej, której stała się centralną postacią. Jak zaczęła się kariera legendy polskiego kina i teatru? 
Krystyna Janda - najważniejsze informacje
Krystyna Janda /Podlewski /AKPA

Krystyna Janda - najważniejsze informacje

  • Data urodzenia:

    19.12.1952

  • Miejsce urodzenia:

    Starachowice

  • Kraj urodzenia:

    Polska

  • Rodzina i związki:

    • Andrzej Seweryn

  • Zawód:

    aktor/ka

  • Produkcje:

    • "Człowiek z marmuru",
    • "Przesłuchanie"

  • Nagrody:

    Oscar, Złota Palma /Cannes

Krystyna Janda, wybrana do grona najwybitniejszych aktorów XX wieku, to wyjątkowo barwna postać działająca na wielu polach. Najbardziej znana jest z desek teatru, gdzie wciela się w rolę silnych i zdecydowanych kobiet. W 2021 roku stało się o niej głośno za sprawą afery szczepionkowej, której stała się centralną postacią. Jak zaczęła się kariera legendy polskiego kina i teatru? 

Początki kariery

Krystyna Janda przyszła na świat w Starachowicach w województwie świętokrzyskim 19 grudnia 1952 r., choć w niektórych źródłach widnieje data wcześniejsza - 18 grudnia. Sama artystka wyjaśniła w swoich mediach społecznościowych, iż poród istotnie zaczął się 18, ale z racji trudności zakończył się o 2 w nocy 19 dnia miesiąca. Początki kariery Jandy przypadają na okres studiów na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie, które ukończyła z wyróżnieniem w 1975 roku. W 1974 r. zagrała m.in. w przedstawieniu telewizyjnym „Trzy siostry” w reżyserii Aleksandra Bardiniego.

Przełom i najważniejsze nagrody filmowe

Stała się rozpoznawalna dzięki głównej roli w filmie Andrzeja Wajdy „Człowiek z marmuru” (1976 r.). Stała się jego ulubioną aktorką i odtąd wystąpiła w wielu wielokrotnie nagradzanych filmach tego reżysera (m.in. „Człowiek z żelaza”, „Bez znieczulenia”, „Dyrygent”, „Tatarak”). W latach 70. i 80. grała w filmach Piotra Szulkina, m.in. „Golem”, „Wojna światów – następne stulecie”, „O-bi, o-ba. Koniec cywilizacji". Rok 1981 przyniósł jej Oscara za występ w filmie „Mefisto” w reżyserii Istvana Szabo, ale nagrodę wyższej rangi - dla najlepszej aktorki na festiwalu filmowym w Cannes - przyniósł jej film „Przesłuchanie” w reżyserii Ryszarda Bugajskiego i rola Antoniny Dziwisz (1982). Grała również w „Życiu jako śmiertelnej chorobie przenoszonej drogą płciową” Krzysztofa Zanussiego (2000) oraz miniserialu Modrzejewska (1989). Występowała u największych polskich twórców filmowych.

Krystyna Janda równolegle do kariery filmowej rozwijała sektor teatralny - stała się twarzą warszawskiego Teatru Powszechnego, przyciągając pełne widownie. 

Działalność i nagrody

Janda to kobieta wielu talentów: jest aktorką filmową i teatralną, reżyserką, pisarką, felietonistką, blogerką i piosenkarką. W 2005 roku założyła prywatny warszawski Teatr „Polonia” - na jego deskach gra i reżyseruje sztuki jako szefowa sceny artystycznej. Znamy ją z Fundacji Krystyny Jandy na rzecz Kultury, której jest fundatorką i prezesem. Fundacja wykupiła również dawne warszawskie kino „Ochota”, gdzie otwarła nową scenę „Och-Teatr”. Od 2015 r. w sklepach możemy kupić kosmetyki sygnowane jej nazwiskiem, sporo jej również w kampaniach reklamowych z wielu branż.

Na jej koncie jest kilkaset ról, zarówno klasycznych, jak i współczesnych (w Teatrze Telewizji i filmach fabularnych), za co przyznano jej nagrody w Polsce i na świecie. Została nagrodzona na festiwalu filmowym w Montrealu, otrzymała Złotą Palmę w Cannes czy Srebrną Muszlę w San Sebastian. Zdobyła też nagrodę Medaille Charlemagne pour des Medias Européens za wybitny dorobek aktorski, zaangażowanie w europejskie porozumienie między Wschodem i Zachodem oraz walkę o równouprawnienie kobiet. W Polsce w wyniku ankiety „Polityki” w 1998 r. została wybrana do grona najwybitniejszych aktorów XX wieku. W tym samym roku otrzymała Feniksa Warszawskiego, a dwa lata później odbyła  jedną z największych tras teatralnych w historii polskiego teatru („Sto twarzy Krystyny Jandy”), grając 48 spektakli w ciągu dwóch miesięcy. 

Życie prywatne

Janda w 1974 r. po płomiennym romansie poślubiła swojego wykładowcę, aktora Andrzeja Seweryna. Na trzecim roku studiów zaszła w ciążę, przerywając edukację. Ich córka, Maria Seweryn przyszła na świat w 1975 r., jednak wkrótce w ich małżeństwie zaczęło się psuć. Małżeństwo rozpadło się po 5 latach, w 1979 r.  Swojego drugiego męża, Edwarda Kłosińskiego, poznała jeszcze na planie filmu Andrzeja Wajdy „Człowiek z marmuru”. 24-letnia wówczas Krystyna, matka rocznej Marysi, od razu nawiązała z nim przyjacielską więź. Węzeł małżeński połączył ich dwa lata po rozwodzie, w 1981 r. Małżeństwo wiodło spełnione życie z dwoma synami: Adamem i Jędrzejem. Przetrwała je jednak śmierć Kłosińskiego w 2008 r., który zmarł na raka płuc. Część swojego życia spędziła w willi w podwarszawskim Milanówku.

Krystyna Janda - Wiadomości

Krystyna Janda - Zdjęcia

Krystyna Janda - Wideo

Reklama